یك اتفاق دردناك در باغ وحش مشهد
به گزارش حیوان خانگی بگیر دفعه پیش هفت تخته پوست و دو جمجمه ببر در باغ وحش مشهد پیدا شده بود و این دفعه هفت توله ببرِ مرده. از هشت توله ببری كه سنشان به كمتر از دو ماه می رسید، حالا تنها یك توله باقی مانده است و خبر تلف شدن هفت توله چند هفته پس از اتفاق، رسانه ای شده است.
به گزارش حیوان خانگی بگیر به نقل از ایسنا، «شهروند» در ادامه نوشت: این ماجرا بار دیگر نام باغ وحش وكیل آباد را كه بیشتر از نیم قرن پیش به راه افتاده، بر سر زبان ها انداخته است؛ باغ وحش وكیلآباد پیشتر از سازمان محیط زیست اخطار گرفته بود، در این مدت بدون مجوز به فعالیتش ادامه می داد و بنا بود پس از اصلاح وضع باردیگر مجوز بگیرد كه این توله ببرها تلف شدند. نگاهی به اتفاقات مشابه در مجموعه های دیگر نشان داده است كه این حكایت بیشتر باغ وحش های كشور است. چنان كه حتی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم می گوید استانداردهای مجموعه های نگهداری از حیات وحش باید فورا بازنگری شود.
مرداد سال پیش در حالی خبر آمد كه هفت تخته پوست و دو جمجمه ببر در باغ وحش وكیل آباد پیدا شده است كه مسؤلان باغ وحش با سرسختی این اتفاق را تكذیب می كردند. بازرسی دادستانی خراسان رضوی از باغ وحش وكیل آباد، سند خبر مرگ هشت ببر در مشهد بود؛ یك ببر در فروردین ۹۷ و هفت ببر در زمستان ۹۶. حالا هم هفت توله ببر دیگر تلف شده اند و این طور كه تورج همتی، مدیركل محیط زیست استان خراسان رضوی می گوید، ۶ توله با عفونت تنفسی و یكی از آنها به علت زخمی شدن از جانب مادر تلف شده اند.
سال گذشته معاون دادستان خراسان رضوی از ماجرای هولناكی پرده برداشته بود: «تنها در زمستان سال ۹۶ هفت ببر در وكیل آباد تلف شده اند و خلاف نظر مسؤلان باغ وحش كه ببرها بر اثر كهولت سن تلف شده اند، به نظر كارشناس دادستانی جمجمه های پیداشده جوان بوده اند.»
پوست و جمجمه ببرها اوایل مرداد ۹۷ كشف شدند اما همان زمان محمد بخشی محبی، معاون دادستان خراسان رضوی، به رسانه ها گفته بود كه «مسئولان اداره كل محیط زیست استان خراسان رضوی منكر پیداشدن این موارد شدند، اما طی بازرسی كه به دستور دادستانی انجام شد، این موارد تأیید شدند.»
آمار «۱۵، ۱۶» تایی ببرهای این مجموعه در حالی است كه تا سال ۹۵ تعداد ببرهای این مجموعه را ۲۰ قلاده عنوان كرده بودند.
حالا همتی، مدیركل محیط زیست استان خراسان رضوی كه در زمان خبری شدن مرگ ببرهای بالغ تنها سه هفته از آمدنش به این اداره می گذشت، می گوید كه مرگ توله ببرها عادی به نظر می آید. او توضیح می دهد: «معمولا وقتی توله های تازه به دنیا آمده تلف می شوند، اعلام نمی نماییم چون به صورت طبیعی همیشه فقط تعداد اندكی از آنها می ماند. هم اكنون تشخیص دامپزشك عفونت تنفسی برای مرگ ۶ توله عفونت تنفسی و برای یكی از آنها زخمی شدن از جانب مادر اعلام شده است.»
به گفته همتی، این باغ وحش سال گذشته، بعد از گرفتن اخطار و ابلاغ دستورالعمل های فنی، فضاهای زیستی گونه ها را تا حدودی توسعه داده و در حال اصلاح بخش هایی مثل سیستم تصفیه فاضلاب است، اما باز هم «استانداردهای باغ وحشی كه نیم قرن پیش ایجاد شده، با رویكرد و شرایط امروزه پاسخگو نیست.»
او با توضیح این موارد خبر می دهد كه این مجموعه با گذشتن مدت زمان لازم برای اصلاح، به دنبال پروانه بهره برداری كامل است: «تا به امروز این باغ وحش مجوز نگرفته و درحال حاضر هم مجوزی از سوی محیط زیست ندارد. اما می توان اظهار داشت كه پس از ماجرای ببرهای تلف شده، نظارت هایمان را تشدید كردیم، تمام گونه ها میكروچیپ گذاری شدند و فضاهای زیستی آنها با دوربین مداربسته از جانب كارشناسان ما رصد می شود. این باغ وحش در اردیبهشت ۹۷، در كارگروه ماده ۸ استانداری، وقت یك ساله ای برای اصلاح وضع دریافت كرده تا باردیگر درخواست مجوز كند. با این همه، تمام فعالیت هایی كه برای اصلاح داشته به منزله درست بودن شیوه فعالیت این باغ وحش و صدور مجوز از سوی ما نیست. ما با هماهنگی سازمان، بررسی های فنی را انجام می دهیم و از هیچ كاستی گذشت نمی نماییم. ما با هر گونه خشونت ضد حیات وحش به هر شكلی برخورد می نماییم و اجازه نخواهیم داد از كاركرد درست باغ وحش ها در حوزه آموزش و تحقیقات دور شویم.» بر این اساس اداره محیط زیست استان خراسان رضوی درحال بررسی وضع این باغ وحش است.
از استاندارد دوریم
عیسی كلانتری در واكنش به خبر منتشرشده درباره باغ وحش مشهد می گوید: «استانداردهای باغ وحش های ما واقعا پایین است و سریعا باید ارتقا داده شود. به ما خبر رسیده بود كه باغ وحش بابلسر هم یك چنین مشكلاتی دارد. كارشناسان در جواب گفته اند مطابق استانداردهاست و این نشان داده است كه استانداردهای ما اشكال دارد و چنان سطحِ پایین است كه آقایان به دنبال ارتقای استانداردها هستند.»
اما حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست می گوید باغ وحش ها درحال نزدیك شدن به استانداردها هستند و توضیح می دهد كه تا پنج سال پیش، بیشتر از ۷۰ درصد باغ وحش های فعال كشور نه استاندارد داشتند و نه مجوز: «از پنج سال پیش برنامه ساماندهی وضع باغ وحش ها در كشور شروع و مستقیما به باغ وحش ها ابلاغ گردید تا حداقل استانداردها را برای نگهداری حیات وحش رعایت نمایند تا بتوانند مجوز بگیرند. در آن زمان برخی از باغ وحش ها فعالیتشان متوقف شد؛ باغ وحش هایی كه مجموعه های كوچكی بودند و از جانب شهرداری ها اداره می شدند. این میان تعدادی هم تلاش كردند خودشان را به این استاندارد نزدیك كنند.» به قول او درحال حاضر بخش عمده ای از باغ وحش های كشور به استانداردهای ابلاغ گردیده - یعنی حداقل استانداردها - پایبندند و بر همین مبنا مجوز گرفته اند.
ظهرابی اعتقاد دارد پس از ابلاغ این استانداردها و صدور مجوز، قدم بعدی سازمان حفاظت محیط زیست باید ارتقای استانداردها باشد: «همكاران ما مطابق استانداردهای بین المللی، استانداردهای جدیدی را طراحی خواهند كرد و ما آنرا ابلاغ خواهیم كرد تا از باغ وحش ها بخواهیم خودشان را با این استاندارد مطابقت دهند. سیستم های اجرایی امكان دارد توان انجام یك باره فعالیت های اصلاحی را نداشته باشند و این سیاست قدم به قدم را سازمان محیط زیست در مبحث باغ وحش ها مورد توجه قرار خواهند داد.»
به گفته او درباره تلفات ببرها در باغ وحش مشهد، سال قبل هم مورد مشابهی مطرح و پیگیری هایی انجام شد و درنهایت مشخص شد تلفاتی كه پس از زایمان ببر اتفاق افتاده، طبیعی بوده است: «در آن زمان همكاران ما بررسی كردند و تذكرهای لازم را دادند. ما اخیرا این خبر جدید را دریافت كرده ایم كه هفت توله تلف شده اند و از دفتر حیات وحش خواسته ام كه مبحث را به سرعت بررسی نمایند. هنوز تحت بررسی است و نمی توانیم درباره آن اظهارنظر نماییم.»
این حكایت همه باغ وحش هاست
علی كشمیری، فعال حقوق حیوانات مشهد كه قبل از این پیدا شدن پوست ببرها و این دفعه، مرگ توله ها را خبری كرده اعتقاد دارد اینها اتفاقاتی نیست كه فقط در باغ وحش مشهد رخ بدهد.
او می گوید: «اتفاقی كه در مشهد افتاده در باغ وحش های مختلف درحال رخ دادن است. این درحالی است كه در خیلی از مجموعه ها یا مثل ارم مرگ گرگ های باغ وحش را توجیه می كنند یا خبر را به كل پنهان می كنند. باغ وحش ها بنگاه های كسب و كارند و نه بیشتر. چه با استاندارد بودن تعریف شوند مثل ارم و چه نام دهكده بگیرند مثل باراجین. در هر صورت برای این مجموعه ها درآمد اهمیت دارد و كسی كه بنگاه اقتصادی دارد، تخلف هم می كند.»
كشمیری باغ وحش بابلسر را بعنوان یك مجموعه مجوزدار با باغ وحش مشهد كه سازمان محیط زیست هنوز مجوزی به آن نداده مقایسه می كند: «نام باغ وحش بابلسر در لیست مجموعه های مجوزدار آمده، اما باغ وحش مشهد نه. با این وجود باغ وحش بابلسر به مراتب وضع بدتری دارد. در دستورالعمل نگهداری حیوانات در باغ وحش ها آمده است كه فضای نگهداری حیوانات باید شبیه زیستگاه طبیعی آنها باشد، اما شب ها در باغ وحش بابلسر، در قفس شیرها یك پروژكتور بالای سرشان روشن است. در كدام زیستگاه طبیعی چنین نوری هست كه نگذارد حیوان استراحت كند؟ مارهای باغ وحش صفادشت كه بازدیدكنندگان در ازای پول با آنها عكس یادگاری می گیرند، در بستری نگهداری می شوند كه تمامش سنگریزه است. آیا مارها در طبیعت فقط روی سنگ می خزند؟ چه كسی به مسؤلان این باغ وحش اجازه می دهد كه بگذارند بازدیدكنندگان به گربه سانانش غذا بدهند و با آنها عكس بگیرند؟»
او با گفتن این موارد می پرسد چرا سازمان محیط زیست و ادارات استانی این وضع را در باغ وحش ها می بینند و سكوت می كنند؟
این فعال حقوق حیوانات، درباره آن چه در مشهد اتفاق افتاده و تكرار شده است می گوید: «این حكایت همه باغ وحشهاست، اما همه مجموعه ها كندوكاو نمی شوند و ماجراهایشان در خبرها نمی آید. این نشان داده است كه نظارت باید خارج از محیط زیست اتفاق بیفتد.»
ظهرابی، معاون محیط طبیعی سازمان هم می گوید درباره مجموعه هایی مثل باغ وحش هویزه كه حیوانات را در دمای بسیار بالای محیط نگهداری می كنند، اخطار داده و از استان درخواست پیگیری كرده اند. كشمیری پیشنهاد می دهد كه سازمان حفاظت محیط زیست برای نظارت بر وضع باغ وحش ها از فعالان حقوق حیوانات و محیط زیست كمك بگیرد، چون كه درست اتفاقاتی شبیه نگهداری یك خرس قهوه ای در دمای ۶۰ درجه باغ وحشی در خوزستان، از جانب همین نماینده ها گزارش شده است. او و همفكرانش قبل از این هم پیشنهاد گزارش وضع باغ وحش ها از جانب فعالان به سازمان حفاظت محیط زیست و همین طور انتشار آمار ورودی و خروجی حیوانات در مجموعه های نگهداری حیات وحش را مطرح كرده بودند و چاره ای برای اصلاح وضع باغ وحش ها دانسته اند.
مرگ توله ببرها در مشهد و اظهارنظر گروه های مختلف و مسؤلان درباره این اتفاق درحالی است كه كشتن گرگ های باغ وحش ارم، پشتِ خبرِ آمدن شیرهای ایرانی به این مجموعه گم شد. این ماجرا سرانجام با بیان این كه گرگ های كشته شده، گرگاس بوده اند، فراموش شد، اما فعالان حقوق حیوانات همچنان می گویند سندی دراین باره منتشر نشده و به نظر می آید آزمایشی هم برای اثبات این مورد انجام نشده است.
سازمان محیط زیست با قاچاق حیوانات چه می كند؟
بیش از ۷۵ باغ وحش و مجموعه نگهداری حیات وحش در ایران وجود دارد، اما باز هم مجموعههایی درحال راه اندازی هستند. راه اندازی یك باغ پرندگان در لویزان یكی از این موارد است كه ظهرابی درباره آن می گوید: «این یك باغ پرندگان است كه شهرداری متولی آن است و گونه هایش را برپایه قرارداد و استانداردهایی كه ما داریم فقط از مراكز مجاز امكان دارد تأمین كند و اداره كل محیط زیست استان تهران هم نظارت كافی دراین باره خواهد داشت.»
از طرف دیگر بزودی یك دولفیناریوم در منطقه آزاد انزلی به راه خواهد افتاد، آن هم درحالی كه سازمان محیط زیست برای این مجموعه ها ممنوعیت بوجود آورده و این كه مناطق آزاد می توانند مقررات سازمان را دور بزنند و نیازی به مجوز ندارند، محیط زیستی ها را خشمگین كرده است.
ظهرابی دراین باره هم می گوید: «در منطقه آزاد انزلی در گذشته یك آكواریوم هم راه اندازی شده كه مجوزهای لازم را از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت نكرده است. ما برای راه اندازی دولفیناریوم هم تا امروز درخواستی از این مركز نداشته ایم. مناطق آزاد یك سری اختیارات دارند كه در آن چارچوب پیش می روند و همكاران ما در استان گیلان هم در این مورد بسیار معترضند. مقرر است كه این مورد را در شورایعالی مناطق آزاد از راه نماینده سازمان مطرح نماییم.»
فعالان حقوق حیوانات می گویند درحالی كه نظارت بر وضع باغ وحش ها چندان سختگیرانه نیست، قاچاقچیان حیات وحش در پشت صحنه این مجموعه ها فعال اند. اما سازمان حفاظت محیط زیست چه ساز و كاری برای مقابله با قاچاق حیات وحش در نظر دارد؟ معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست این طور جواب می دهد: «قاچاق حیات وحش، دومین قاچاق پرسود دنیاست. این موضوعِ بسیار جدی همیشه مطرح بوده و ما همه تلاشمان را كرده ایم كه با اصلاح ساختار سازمان حفاظت محیط زیست جلوی آنرا بگیریم. به صورت مثال گونه هایی كه از قاچاقچیان كشف می شود را بدون قیمت گذاری، در میان باغ وحش های مجاز توزیع می نماییم. یا وقتی كسانی غیرقانونی حیات وحش را به كشور وارد كرده اند و از آنها حیوانی كشف شده، تلاش می نماییم به هر شكل ممكن حیوان را به صاحبش برگردانیم؛ اینچنین ابزارهایی كمك می نماید قاچاق تا آن جا كه امكان دارد محدود شود. از طرف دیگر قوانین و مقرراتمان را سخت گیرانه تر كرده ایم؛ جرایم مربوط به حمل و نقل، شكار و صید حیات وحش و خسارات وارده به حیات وحش را افزایش داده و همه ابزارها را به كار گرفته ایم. یگان حفاظت محیط زیست هم مسائل مربوط به فضای مجازی را با حساسیت رصد می كند و خود ما هم به محض این كه گزارشی دریافت نماییم، از یگان می خواهیم كه پیگیری كند.»
به تازگی موضوع مدیریت فضای مجازی و قاچاق حیات وحش در جلسه ای با فرمانده نیروی انتظامی مطرح شده و مقرر است تحت تفاهمی مقابله با متخلفان را جدی تر پیگیری شود. هرچند باز هم این طور كه ظهرابی می گوید بطور قطع و یقینا نمی توان به صورت كامل قاچاق را كنترل كرد.
منبع: حیوان خانگی بگیر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب