به مناسبت روز جهانی كوهستان

از كوه هایی كه بلعیده شده اند تا علل بی توجهی به محیط زیست كوهستان ها

از كوه هایی كه بلعیده شده اند تا علل بی توجهی به محیط زیست كوهستان ها

به گزارش حیوان خانگی بگیر از سال ۲۰۰۳ میلادی تابحال روز ۱۱ دسامبر بعنوان روز جهانی كوهستان شناخته می شود. برپایه منشور جهانی كوهستان، نواحی كوهستانی جهان، بستر و خاستگاه تمدن هایی بسیار پرارزش و اصیل بوده اند و هم اكنون كوه‏ ها یك پنجم سیمای زمین را می سازند، زیستگاه حداقل یك دهم از مردم جهان هستند، یك سوم مردم دنیا از جنبه‏ های مختلف مانند غذا، برق، چوب و مواد معدنی به كوه‏ها وابسته‏ و نیمی از مردم جهان از نظر تامین نیازهای آبی به آبخیزهای كوهستانی چشم دوخته اند.



به گزارش حیوان خانگی بگیر به نقل از ایسنا، كوه ها در كشور ما هم اهمیت ویژه ای دارند و حدود ۳۰ درصد مساحت كشور را هم كوهستان ها تشكیل داده است و به لحاظ جغرافیای طبیعی اگر در فلات ایران، كوه وجود نداشت، آب و جنگل هم شكل نمی گرفت. كوه ها از گذشته های دور به علت كاركردهای بسیار و دست نیافتنی بودن دارای معانی بسیاری برای ایرانی ها بوده اند. در این میان رشته كوه البرز كه در بخش شمالی ایران قرار دارد و شهرهای مهمی چون تهران در كوهپایه آن واقع شده است، به علت ارتفاع و جهت كشیدگی شرقی و غربی دارای اهمیت بیشتری بوده اند اما بی توجهی به كوه به صورت كلی، سبب شده تا نقش و جایگاه این عنصر طبیعی و محیط زیست پرارزش در زندگی ما نادیده گرفته شود.

دكتر بابك داریوش – عضو هیات علمی و رئیس موسسه تحقیقاتی شیخ بهایی- در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینكه به علل مختلفی همچون فناوری و... كوه های البرز كاركرد و اهمیت خویش را از دست داده اند، اظهار می كند: كاهش كاركرد كوه ها سبب كاهش رابطه مردم و كوه ها شده و به تبع آن سبب كاهش معنای كوه در ذهن مردم شده است. به صورت كلی می توان اظهار داشت كه این كوه ها در گذشته دارای كاركردهای عینی و ذهنی بوده و به مرور زمان این كاركردها را از دست داده اند تا جایی كه هم اكنون، تنها رابطه میان مردم و این كوه ها رابطه عینی و با كاركرد تفرجی و ورزشی است كه آن هم به روزهای تعطیل محدود می شود.

وی در ادامه با اشاره به اینكه در طرح های جامع شهر تهران مصوب سال های ۱۳۴۷ و ۱۳۸۵ تاكید بسیاری بر توجه به كوه های البرز بعنوان عناصر هویت بخش، نوستالژیك، منظرین و نشانه طبیعی شده است، می گوید: متاسفانه در عمل هیچ توجهی به این كوه ها نمی گردد این درحالیست كه كوه های البرز هم اكنون دارای ظرفیت های بسیاری هستند و می توانند مشكلات شهر تهران را كاهش دهند.

داریوش ادامه می دهد: بر مبنای اعتقادات ایرانیان، كوه مقدس البرز، وسط زمین قرار دارد و به آسمان پیوسته است و طبق باوری كهن، زایش مهر را از آذرخش دو قطعه سنگ در كوه البرز می دانند. پل چینوت هم كه بر مبنای باور ایرانی ها باستان، روح انسانها بعد از مرگ، برای رسیدن به بهشت یا دوزخ باید از آن بگذرند هم در البرز قرار داشته است. در ایران به لحاظ جغرافیای طبیعی هم كوه یك اصل بوده و اگر كوه نبود، آب و جنگل نبود و فلات ایران اینگونه شكل نمی گرفت ازاین رو كاركردهای بسیار و دست نیافتنی بودن البرز در گذشته سبب شده بود تا معانی بسیاری برای ایرانی ها داشته باشد كه این مسئله هم در دوره مهر پرستی، هم دوره زرتشتی و هم دوران اسلام، قابل مشاهده می باشد.

این عضو هیات علمی دبیرخانه شهر اسلامی با اشاره به اینكه امروزه اغلب كاركردها و معانی تاریخی و اسطوره ای كوه از بین رفته است، تصریح می كند: مردم به كوه های تهران بی تفاوت هستند و معانی جدید این كوه ها در ذهن مردم آنقدر قوی نیست تا بتواند توجه آنها را نسبت به تخریب ها و بی توجهی برخی مسؤلان به مصوبات اجبار آور طرح های جامع شهری جلب نماید. به صورت كلی عوامل مختلفی سبب بی توجهی و تخریب طبیعت توسط مردم می شود كه همچون آنها می توان به كمبود آگاهی و آموزش در این عرصه، كاهش ارزش های اخلاقی و مذهبی و غلبه تفكر سرمایه داری در مواجهه با مسائل زیست محیطی اشاره نمود.

او معتقد است: برای سنجش میزان بی تفاوتی مردم تهران نسبت به كوههایشان كافیست واكنش مردم را نسبت به قطع درختان و تخریب كوه ءها مقایسه نماییم. كمپین هایی در پشتیبانی از حفظ درختان تهران تشكیل شده است – كه كاملا هم به جاست - اما در واكنش به تخریب كوه های «بی بی شهربانو» توسط كارخانه سیمان یا تخریب و تجاوز به حریم كوهستان كه منجر به پدید آمدن واژه كوه خواری شده است، هیچ مطالبه گری صورت نمی گیرد.

به گفته نویسنده كتاب انسان، طبیعت و معماری، در ایران باستان كوه های البرز جایگاه اسطوره ای و پر رمز و رازی داشت كه با تغییر باورهای مردم جایگاه آن به تدریج كاهش پیدا كرد. ورورد مذهب سبب كاهش یا از بین رفتن تقدس كوه شد و ورود مدرنیته و فناوری هم این امكان را به مردم داد تا از مواهب كوه بی نیاز شوند و آنرا تسخیر كنند. بعنوان مثال كوه در گذشته كاركرد دفاعی برای شهر داشته، كه با تشكیل ارتش ملی (كه از دستاوردهای مدرنیته است) دیگر به آن نیازی نیست یا مثلا با انتقال آب رودخانه كرج به تهران، احتیاج به چشمه ها و قنات های این كوه ها از بین رفته است یا ورود مدرنیته و فناوری، سبك زنگی و مدل معیشت مردم تهران را تغییر داد و كوه و دامنه آن دیگر منبع غالب تامین معیشت مردم نیست حتی روستاهای داخل و مجاور شهر هم در مدل معیشتی تغییر كردند و بدتر از همه فناوری امكان ساخت ساختمان های بلند را داده كه مانع از دیدن كوه از خیلی از نقاط شهر شده است.

این متخصص منظر كوهستان در انتها ضمن اشاره به اینكه برای ایجاد رابطه مطلوب با كوه، بهترین كار شناخت صحیح و همه جانبه آن و توجه به همه ظرفیت های آن است، اظهار می كند: از آنجایی كه سیر رابطه مردم و كوه نشان داده است اول كاركرد و اهمیت كوه در ذهن مردم كمرنگ شده است و پس از آن مردم نسبت به آن بی تفاوت شده اند. هم اكنون برای توجه مردم به تخریب و تجاوز به حریم كوه ها و مطالبه گری مردم از مسؤلان نسبت به اجرای موارد در رابطه با كوه های البرز در طرح جامع، لازم است باردیگر اهمیت این كوه ها و كاركردهای اسطوره های، تاریخی و اكولوژیك آن در ذهن مردم پر رنگ شود.



1398/09/21
20:05:32
5.0 / 5
2135
تگهای خبر: آب , آسمان , آموزش , زندگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۷ بعلاوه ۳
حیوان خانگی GetPet

حیوان خانگی بگیر


واگذاری حیوانات خانگی

getpet.ir - مالکیت محتوا و شکل سایت حیوان خانگی بگیر محفوظ است