باور غلطی كه جنگلها را طعمه آتش می كند
حیوان خانگی بگیر: هرساله با شروع وزش نخستین بادهای گرم تابستانی آتش سوزی در جنگل های کشور خصوصاً در مناطق زاگرس شروع می شود. بیش از سه روز است که برخی عرصه های طبیعی استان های فارس و کهگیلویه و بویر احمد گرفتار حریق شده اند و بار دیگر نقش کشاورزان در وقوع و گسترش آتش سوزی ها مطرح گردیده است چون تعدادی از آنان به غلط معتقدند که با آتش زدن باقی مانده کاه و کلش محصول خود به محیط زیست کمک می کنند.
به گزارش حیوان خانگی بگیر به نقل از ایسنا، به گفته غلامحسین حکمتیان اصل - مدیرکل منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد - علت آتش سوزی جنگل های دو نقطه از شهرستان باشت آتش زدن پسماند مزارع از طرف یک کشاورز برای برنج کاری بوده که به عرصه های منابع طبیعی و جنگلها سرایت کرده است.
در حالی آتش زدن پسماند مزارع علت آتش سوزی جنگل های باشت عنوان شده است که بنابر اعلام سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری عوامل انسانی، علت بیش از ۹۰ درصد آتش سوزی ها در جنگلها و مراتع کشور است که می تواند بصورت آگاهانه و مغرضانه یا بصورت ناآگاهانه و سهوی صورت بگیرد.
علوفه های خشک شده در مراتع و جنگلها با گرم شدن هوا کاملا مستعد آتش سوزی می شوند و رها کردن ته سیگار، شیشه، قوطی های فلزی و خاموش نکردن کامل آتش توسط گردشگران موجب وقوع آتش سوزی در بعضی عرصه های طبیعی مانند جنگلها، دشت ها، مراتع و... می شود اما تعدادی از این آتش سوزی ها از مزارعی که در مجاورت جنگلها قرار دارند، شروع می شود چونکه تعدادی از کشاورزانی که محصولاتی مانند گندم و جو را برداشت کرده اند، برای کاشت محصول جدید، باقیمانده محصولات خودرا آتش می زنند که این اقدام می تواند منجربه سرایت آتش به جنگلها و منابع طبیعی شود.
به گفته محمد درویش - پژوهشگر محیط زیست - خیلی از کشاورزان بر اثر یک باور غلط به این نتیجه رسیده اند که اگر باقی مانده کاه و کلش محصول خودرا آتش بزنند هم زمین ضدعفونی می شود و هم حاصلخیزی خاک افزایش می یابد و بنا بر این هر سال کار را انجام می دهند این در حالیست که آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی علاوه بر این که خطری بسیار جدی برای محیط زیست و اقتصاد شمرده می شود، می تواند موجب معضلاتی همچون نابودی میکروارگانیسم های خاک و حاصلخیزی خاک، افزایش میزان گاز دی اکسید کربن و اثر گلخانه ای بر کره زمین، افزایش میزان تولید گرد و غبار، افزایش تصادفات جاده ای بر اثر دود گرفتگی، از میان رفتن گونه های گیاهی باارزش و درختان کهنسال، از میان رفتن تنوع های زیستی و به دام افتادن حیات وحش در شعله های آتش شود.
در عین حال رحیم ملک نیا - متخصص جنگلداری- علت برخی آتش سوزی های عمدی را تعارضات بین سازمان جنگلها و مردم محلی می داند که اختلاف های بین کشاورزان و مرتع داران و آماده سازی زمین برای کشت مجدد از این دسته اختلافات هستند. به اعتقاد او سازمان جنگلها باید تعارضات خود با افراد محلی، دامداران و کشاورزان را بمنظور حفظ منابع طبیعی برطرف کند همین طور در بعضی وارد سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری علت تعدادی از این آتش سوزی ها را ناشی از اختلافات بین کشاورزان بر سر یک زمین اعلام نموده است.
قانون درباره آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی چه می گوید؟
گرچه کارشناسان مدت ها است که نسبت به نحوه آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی، اختلاف بین کشاورزان و سایر عوامل موثر دراین زمینه هشدار می دهند و بر ضرورت آموزش جوامع محلی و برخورد با متخلفان تاکید کرده اند که در قانون نیز ممنوعیت ها و مجازاتی برای این دست تخلفات و متخلفان دیده شده است.
براساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک سوزاندن بقایای گیاهی اراضی زراعی بعد از برداشت محصول ممنوعست و متخلف حسب مورد به جزای نقدی بیش از دو میلیون تا ۸ میلیون تومان محکوم می شود همین طور بر طبق ماده ۴۵ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع، آتش زدن نباتات در مزارع و باغات داخل یا مجاور جنگل بدون اجازه و نظارت مأموران جنگلبانی ممنوعست و در صورتیکه در نتیجه بی مبالاتی حریق در جنگل به وقوع بپیوندد مرتکب به حبس تأدیبی از دو ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.
علاوه بر این در ماده ۲ و ۲۲ قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا نیز اشاره شده که مبادرت به هر عملی که موجبات آلودگی هوا را فراهم آورد ممنوعست و پخش و انتشار هر نوع مواد آلوده کننده هوا بیش از اندازه مجاز در هوای آزاد ممنوعست.
سال گذشته رضا افلاطونی - مدیر کل وقت دفتر حقوقی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور - اظهار کرده بود که طبق مکاتبات انجام شده با دادستان کل کشور مقرر شده است افرادی که بطور عمدی جنگلها و مراتع را به آتش می کشند، به حداقل ۱۰ سال حبس محکوم شوند و از آنجایی که برمبنای اصل ۴۵ قانون اساسی، مرتع و جنگلها جزو انفال عمومی تلقی می شود و دولت تنها نسبت به مدیریت این عرصه ها وظیفه دارد و منابع طبیعی بعنوان میراثی است که از گذشته به ارث رسیده و امانتی است برای آیندگان بدین سبب تکلیف داریم به لحاظ شرعی و قانونی از منابع طبیعی حفاظت نماییم.
مسعود منصور - رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور- نیز سال قبل در نامه ای به ادارات کل منابع طبیعی استانها از آنان خواست باتوجه به شروع فصل بهار و افزایش دمای هوا برنامه ریزی های لازم برای پیش گیری از وقوع حریق در جنگلها و مراتع را در دستور کار خود قرار دهند و در این دستورالعمل پیشگیرانه خواهان برگزاری کلاس های ترویجی و آموزشی برای دامداران، کشاورزان و بهره برداران و مجریان طرح های منابع طبیعی شد.
این در حالیست که درویش معتقد می باشد برخی کشاورزان به کارشناسان دولتی اعتماد ندارند اما به سازمان های مردم نهاد اعتماد دارند بدین سبب اگر دولت به سازمان های مردم نهاد توجه کند و اجازه کارهای درخورتری را دهد، سمن ها می توانند با کشاورزان ارتباط برقرار و به آنان ثابت کنند که لازم نیست کاه و کلش باقی مانده محصولات خودرا آتش بزنند که در خیلی از موارد نیز موجب ایجاد آتش سوزی در مراتع و جنگلها می شود.
با این حال از این نکته نباید غافل ماند که درختان بلوط یکی از گونه های گیاهی شاخص در جنگل های مناطق زاگرسی هستند که هر بذر آن هفت تا هشت سال زمان می برد تا حدود ۷۰ سانتی متر رشد کند و هر نهال آن که کاشته شود بعد از ۴۰ سال بذر می دهد همین طور این اکوسیستم های جنگلی دارای جمعیت زیادی از حیات وحش همچون سنجاب است بدین سبب آتش سوزی های جنگلی علاوه بر نابودی گیاهانی مانند درختان ۳۰۰ تا ۴۰۰ ساله بلوط، خیلی از موجودات زنده دیگر، شامل جانوران، میکروب ها، قارچ ها و باکتری ها که همگی برای اکوسیستم ها مفید هستند را از بین می برد و بگفته کارشناسان بازیابی تعدادی از اینگونه ها به حالت اولیه خود ممکنست نیم قرن طول بکشد.
در کنار ارائه آموزش های لازم به کشاورزان، راه اندازی آتش بُر برای ایجاد فاصله بین جنگلها و مراتع، برداشت یا چرای موقت مناطق با پوشش علوفه ای از دیگر اقداماتی است که بمنظور پیش گیری از گسترش آتش سوزی جنگل های زاگرس پیشنهاد شده است.
به گزارش حیوان خانگی بگیر به نقل از ایسنا، با توجه به این که کارشناسان بارها به نقش سوزاندن بقایای کشاورزی، اختلافات کشاورزان با یکدیگر یا تعارضات با مرتع داران در وقوع آتش سوزی جنگلها اشاره کرده اند، لازم است سازمان های متولی اقدامات موثری را طی سال برای آموزش و مرتفع کردن مشکلات و نیاز کشاورزان انجام دهند تا شاهد کاهش آتش سوزی در عرصه های جنگلی کشور به این دلیل باشیم.
منبع: getpet.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب